Trào lưu chơi và nuôi các giống chó cảnh nhập ngoại tại Việt Nam đang rất thịnh hành như: chó alsaka, poodle, becgie Đức, chó phốc, doderman hay chó bull... thì vẫn còn đó những người yêu, mong muốn bảo tồn các giống chó nội. Các giống chó Việt, chó nội thuần chủng có tên gọi chung là chó ta, chó dé hay chó cỏ.

Chúng tồn tại từ lâu trên bán đảo Đông Dương và ở Việt Nam từ hơn 6.000 năm. Hiện có bốn giống chó nội có giá trị và được gọi là tứ đại quốc khuyển gồm có: Chó Lài, H'mông cộc đuôi, chó Bắc Hà và đặc biệt đến nay chó Phú Quốc là giống chó duy nhất của Việt Nam được thế giới công nhận.

Nhìn chung các giống chó Việt Nam có tầm vóc trung bình và nhỏ, nặng khoảng 10 – 12 kg khi trưởng thành.

1. Giống chó Lài

Chó Lài hay còn gọi là chó Dingo Đông Dương là giống chó nguyên thủy, khá phổ biến và đặc trưng tại các vùng trung du, miền núi.

Đây là loài chó rất kỷ luật, trung thành, bản năng hoang dã cao, thích săn bắt các loại thú nhỏ như chồn, chuột, rắn…

Chó Lài có tầm vóc trung bình, thông thường chó đực to hơn chó cái. Đặc điểm dễ nhận biết với loài này nếu là thuần chủng phải có bốn chân có màu bít tất trắng, đuôi bông lau và chóp đuôi trắng (đuôi bông lau), đuôi dài vừa phải, bình thường buông thõng (cụp đuôi), lúc hoạt động dựng hướng lên trên, hoặc cuộn trên lưng (cong đuôi).

Tai to vừa phải, cân đối, không nhọn, phía trong tai ít lông. Nếu nhìn thẳng trực diện thì hai tai dựng đứng, vuông góc với đỉnh sọ.

Các màu lông phổ biến là màu lông đỏ lửa, đen 4 mắt, trắng, đen tuyền, xám, đốm (khoang), nâu, vện.

2. Giống chó H'mông

Chó H'Mông cộc có nhiều điểm đặc biệt: gần như không có đuôi, nếu có thì cũng rất ngắn, ngoại hình khá đặc trưng với vẻ chắc nịch, đầy cơ bắp. Nanh của loài chó này thường có từ 6 đến 8 cạnh khác nhau. Tai có hình tam giác, luôn dựng đứng kiểu nằm hai chân sau luôn trong tư thế sẵn sàng tấn công. Chúng luôn lì lợm, ít cắn và luôn chỉ nghe theo một người chủ duy nhất.

Loài chó H'Mông cộc đuôi là một trong những loài chó săn tốt, với những đặc tính độc đáo và sự thông minh tuyệt vời, chúng có thể lực tốt và bền bỉ.

Đây là giống chó được người H'Mông nuôi dưỡng và thuần hoá. Với người H'Mông, loài chó H'mông đuôi cộc đuôi luôn được đứng trong hàng ngũ những con vật mà họ yêu quý nhất, coi là báu vật trong nhà. Tuy nhiên đến thời điểm này những cuộc săn lùng trong rừng sâu không còn nhiều, loài chó này chủ yếu được nuôi để trông nhà.

3. Giống chó Bắc Hà

Giống chó Bắc Hà Xù được người dân H'mông phát hiện và nuôi dưỡng, chó Bắc Hà thường được người dân sử dụng làm chó săn, canh nhà.

Chó Bắc Hà có nhiều đặc điểm tương đồng với giống chó chow chow, chúng là loại chó lông xù, cổ gáy thường bờm lông mọc rất tốt giống như bờm sư tử . Lông duôi hình bông lau hay đuôi sóc.

Tính cách chó Bắc Hà có tính cách đặc biệt phục tùng và trung thành với người chủ của chúng.Chó bắc hà rất nhanh nhẹn và hoạt bát, phản xạ nhanh nhậy sắc bén, nên chúng là một trong những loại chó đặc biệt thông minh.

4. Giống chó Phú Quốc:

Chó Phú Quốc là một loại chó riêng của đảo Phú Quốc, Việt Nam. Nó có đặc điểm phân biệt với các loại chó khác là các xoáy lông ở trên sống lưng. Nó là một trong ba dòng chó có xoáy lông trên lưng trên thế giới.

Chúng có nhiều biệt tài so với các loài chó khác, biết đào hang để đẻ và có biệt tài săn thú, bơi dưới nước giỏi như rái cá nhờ chân có màng như chân vịt và bộ lông mượt.

Xoáy trên lưng và chân có màng như chân vịt Chó Phú Quốc được người dân trên đảo và cả đất liền Việt Nam rất chuộng.

Xem thêm: Tìm hiểu về chó Phú Quốc