Chó khôn, chó không chỉ dựa vào đặc điểm giống loài, ngoại hình...mà phụ thuộc rất lớn vào cách bạn chăm sóc, yêu thương, huấn luyện "người bạn" của mình như thế nào đó. Tuy nhiên, ở đây mình chỉ bàn tới kinh nghiệm chọn chó "chuẩn" của các cụ ta mà chó ở đây là chó cỏ, chó ta, chó ré, chó Việt (chó dingo Đông Dương) nhé vì thời các cụ xưa xưa không nuôi chó ngoại phổ biến như bây giờ nên không đúc rút thành kinh nghiệm do đó không áp dụng với các giống chó khác nha (hii).

Xem thêm: Các giống chó Việt Nam

Chó khôn là chó thường có những đặc điểm sau:

• Mắt: to, phía trên hai chân mày, điểm đậm màu hơn lông "gọi là chó bốn mắt"
• Tai: vểnh "thẳng" rất tốt khi lắng nghe
• Lưỡi: đốm đen
• Chân: bốn chân trước sau đều có "móng đeo" gọi là huyền đề. Nếu móng đeo 2 cái cùng lúc một trong 4 chân càng tốt. Đó là chó rất khôn
• Đuôi: chóp đuôi cong về phía phải

Ngoài mấy đặc điểm trên các cụ còn đúc kết thành những câu vần cho dễ nhớ về kinh nghiệm chọn chó khôn:

- "Đốm đầu thì nuôi, đốm đuôi thì thịt": Nghĩa là chó mà có đốm ở trên đầu thì tốt nên để nuôi, còn chó mà có đốm ở đuôi thì không tốt.

- "Bỏ đuôi bên trái thì nuôi, bỏ đuôi bên phải thì thịt": Khi chó đang ở trong trạng thái tự nhiên, đuôi sẽ nghiêng về bên trái là tốt.

- "Nhất một, nhì chín": Chó mẹ chỉ đẻ có một con thì con chó con đó rất quý. Tuy nhiên ở một số nơi, điều này được coi là điềm xấu.

- "Nhất vện – Nhì vàng – Tam khoang – Tứ đốm": Phân chia thứ bậc dựa vào mầu lông. Bạn nào chơi chó Phú Quốc sẽ thấy chó màu vện trông rất "hổ báo".

Tiếp nữa, phần này nghiêng về thú chơi chó (giống như thú chơi chim cảnh, gà chọi...)

- "Bạch cẩu hoàng đầu thân bối nguyệt": Loại chó toàn thân màu trắng, đầu vàng, trên lưng có dấu ấn như hình mặt trăng tròn, thường có mắt và mũi màu hồng, đỏ hoặc nâu, ấn tròn phải nằm ở chính giữa lưng, gốc đuôi phải có thêm một cái ấn nữa. Chó này còn có tên là "vương cẩu" hoặc "thần cẩu", theo kinh nghiệm dân gian, nuôi chó này thì chủ nhân sẽ thăng quan tiến chức rất nhanh, tiền tài tấn phát.

- "Bối kiếm cẩu": Trên lưng của chó, lông mọc xuôi từ đầu cho đến đuôi, tạo ra hình tượng một cây kiếm nằm dọc theo lưng chó, thường thì cán kiếm nằm ở phía cổ và lưỡi kiếm nằm phía đuôi, cũng có khi cây kiếm nằm trong tư thế ngược lại. Loại chó này tạo cho chủ nhà có uy quyền sinh sát. Đây là loại "đệ nhị cẩu tướng".

- "Bạch cẩu": Chó toàn thân trắng như tuyết, không phải kiểu trắng bình thường. Loại này rất hiếm, nên được xếp hạng "đệ tam cẩu tướng". Nuôi chó này thường là điềm trong nhà sắp có người rất đẹp được sinh ra.

 - "Lân hành cẩu": Khi bước đi cả thân mình con chó đều lắc qua, lắc lại như con kỳ lân và từng bước chân cũng uốn éo khi đặt xuống đất, loại này lông phải dài nên khi đi mới có điệu bộ giống con kỳ lân. Đây là chó được xếp hạng "đệ lục" trong tướng pháp của chó.

- "Hổ bộ cẩu": Bốn chân khi đi rất khoan thai, nhưng chắc chắn, mỗi bước chân đặt xuống đất thì các xương cốt trên phần thân thể đều lộ ra.

- "Hắc cẩu": còn gọi là chó mực, toàn thân đều đen tuyền, dân gian cho rằng loại chó này mắt thấy được ma và ma quái rất kỵ loại chó này.

- "Hắc Bạch tứ mục cẩu": là loại chó toàn thân lông trắng hoặc toàn thân lông đen, trên hai mắt lại có lông xoáy lại trông giống như hai con mắt nữa, vì cái xoáy cùng màu lông nên khó nhận ra, phải nhìn kỹ mới thấy được.

- "Hắc cẩu tứ mục": Giống chó màu đen nhưng không đen tuyền, bốn chân và bụng là màu vàng, có hai đốm vàng trên mắt, trông như bốn mắt. Đây là giống chó rất dữ dằn, nếu nuôi một lúc vài ba con thì khi tấn công địch thủ, chúng đều hợp lực tấn công cùng một lúc từ các phía khác nhau vì có tính đồng đội cao.

- "Hắc cẩu tứ bạch": Giống chó đen nhưng dưới bụng và bốn chân đều trắng, như mang tất ở chân, loại chó này cũng mang đến sự giàu sang cho gia chủ.

- "Tam nhãn cẩu": là một loại chó có nhiều màu khác nhau, có khi là trắng, đen, vàng hoặc nhiều màu. Đặc biệt, trên đầu, giữa hai mắt có một đốm nhỏ, gọi là con mắt thứ ba. Đây là giống chó có biệt tài, tự nó biết trước có chuyện gì sẽ xảy ra trong đêm, vì vậy khi nuôi loại này, ban đêm nếu thấy nó có cái vẻ lo lắng, bồn chồn hoặc rên rỉ, ắt là có chuyện trộm cướp, hay tai họa sắp đến với gia chủ.

Nguồn: Sưu tầm